Wybudowanie domu związane jest ze sporym wydatkiem. Najczęściej inwestycja finansowana jest ze środków własnych i dodatkowo z kredytu hipotecznego. Można jednak ubiegać się o dofinansowania do budowy domu, aby zredukować ponoszone koszty. Jakie programy umożliwiają uzyskanie dotacji? Do kogo są skierowane? Jak je uzyskać? Sprawdź najważniejsze informacje!
Przykładowe kwoty dotacji w programach wspierających budowę domu i modernizacji już wybudowanych:
Maksymalna kwota do 30 000 zł lub 37 000 zł.
Maksymalna kwota do 31 000 zł.
Maksymalna kwota do 5 000 zł.
Maksymalna kwota do 7000 zł lub 21 000 zł.
Maksymalna kwota gwarantowanego wkładu wynosi 10-20% przy kredycie do 100 000 zł, a także dodatkowo 20 000 zł w przypadku urodzenia drugiego i 60 000 zł w przypadku urodzenia trzeciego i kolejnego dziecka.
Maksymalna kwota odpisu do 53 000 zł.
Dopłata do rat kredytu mieszkaniowego to różnica między stałą stopą ustaloną w oparciu o średnie oprocentowanie kredytów o stałej stopie w bankach kredytujących, a oprocentowaniem kredytu zgodnie ze stopą 2%.
Dopłata będzie przysługiwała przez 10 lat.
Małżeństwo z jednym dzieckiem wzięło kredyt na okres 30 lat na kwotę 550 tys. zł. Oprocentowanie o stałej stopie wynosi 8,46%. Dla ustalenia dopłaty jest one pomniejszone o 10% (uwzględnienie składnika marży), czyli wynosi 7,61%.
Obecnie wiele rodzin stać na zaciągnięcie kredytu na mieszkanie lub budowę domu, jednak przeszkodą jest wkład własny. Polski Ład wychodzi naprzeciw tym trudnościom – zwiększa dostępność finansowania własnego mieszkania. To rozwiązanie obejmie trzy grupy osób:
Z programu mogą skorzystać zarówno single, pary, małżeństwa jak i rodziny z dziećmi.
Państwo za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego będzie gwarantować wkład własny nawet do 20 proc. do kwoty 100 tys. zł przez okres minimalnie 15 lat.
Co ważne, w miarę jak powiększać będzie się rodzina, BGK pomoże w spłacie części gwarantowanego kredytu mieszkaniowego. Będzie to tzw. spłata rodzinna, która wyniesie w przypadku przyjścia na świat drugiego dziecka w rodzinie 20 tys. zł, a po urodzeniu się trzeciego dziecka i kolejnego 60 tys. zł
Do tej pory najbardziej znanym ogólnopolskim programem dotacyjnym jest program „Czyste Powietrze”, który trwa od 19 września 2018 roku, a jego zakończenie planowane jest na rok 2029. W ramach tego programu umowy będą podpisywane do 31 grudnia 2027 roku, a wszystkie prace objęte umową muszą zostać zakończone do 30 czerwca 2026 roku.
Program generalnie skupia się na wymianie starych kotłów na paliwo stałe oraz termomodernizacji domów jednorodzinnych. Jego głównym celem jest poprawa jakości powietrza i zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła oraz poprawę energetycznej efektowności domów jednorodzinnych. Od momentu wdrożenia program doczekał się już kilku zmian. Od 1 stycznia 2020 roku koszty zakupu i montażu źródła ciepła, przyłącza cieplnego, gazowego lub elektroenergetycznego w nowo budowanych domach nie są kwalifikowane. Od 1 stycznia 2022 roku z dotacji zostały wycofane kotły węglowe.
Trzecia edycja programu „Czyste Powietrze” wystartowała 25 stycznia 2022 roku i zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Klimatu wprowadzono w niej kolejne modyfikacje założeń. Jedną z nich była zmiana poziomu dofinansowania i objęcie większym wsparciem także osoby o najniższych dochodach, które mogą uzyskać dofinansowanie 90% kosztów kwalifikowanych (69 tys. zł).
Warto wiedzieć, że skorzystanie z dofinansowania w ramach programu „Czyste Powietrze” nie wyklucza możliwości skorzystania także z innych programów, np. z programem „Mój Prąd”, czy z podatkową ulgą modernizacyjną.
„Czyste Powietrze” – kto może skorzystać z dofinansowania?
Z dofinansowania mogą skorzystać właściciele lub współwłaściciele już wybudowanych domów jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych z odrębną księgą wieczystą, wydzielonych w tych budynkach, którzy chcieliby poddać je termomodernizacji.
W ramach programu „Czyste Powietrze” przewidziano dofinansowanie wymiany starych lub nieefektywnych źródeł ciepła wykorzystujących paliwo stale na nowoczesne źródła ciepła, które spełniają najwyższe normy, a także na przeprowadzenie prac termomodernizacyjnych budynków.
Koszty kwalifikowane w ramach programu „Czyste Powietrze” to m.in.:
Aktualnie w ramach programu „Czyste Powietrze” obowiązują trzy części:
Część pierwsza – to podstawowy poziom dofinansowania do 30 tys. zł – dla osób, których roczne zarobki (roczny dochód) nie przekracza 100 tys. zł.
Z dofinansowania mogą skorzystać osoby fizyczne, będące właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego lub wydzielonego w takim domu lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą.
W tym przypadku beneficjenci mogą skorzystać z dwóch form dofinansowania: dotacji oraz dotacji przeznaczonej na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego.
Maksymalne kwoty dofinansowania różnią się w zależności od rodzaju wspieranych przedsięwzięć.
Część druga – to podwyższony poziom dofinansowania do 37 tys. zł – licząc przeciętny miesięczny dochód na osobę do 1564 zł w gospodarstwie wieloosobowym i do 2189 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
Beneficjentami programu mogą być osoby, będące właścicielami lub współwłaścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą, przy czym, miesięczny dochód na jedną osobę nie może przekroczyć podanych wyżej kwot.
Z dofinansowania w ramach części drugiej programu “Czyste Powietrze” mogą skorzystać także firmy. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przychód nie może być wyższy niż 30 minimalnych wynagrodzeń za pracę.
Beneficjenci mogą skorzystać z trzech form dofinansowania: dotacji, pożyczki dla gmin (uzupełniającej finansowanie dla beneficjentów) oraz dotacji przeznaczonej na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego.
Maksymalne kwoty dofinansowania różnią się w zależności od rodzaju wspieranych przedsięwzięć.
Część trzecia – to najwyższy poziom dofinansowania do 69 tys. zł przy 90% kosztów kwalifikowanych – dla osób, które osiągają dochód do 900 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub w przypadku osób mieszkających samotnie do 1260 zł.
Osoby starające się o dotację w ramach części trzeciej programu muszą spełniać powyższe kryteria, związane z przeciętną wysokością dochodu na jednego członka gospodarstwa domowego oraz muszą być właścicielami lub współwłaścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą.
Wprowadzona została także możliwość, aby kryterium dochodowe określać na podstawie ustalonego prawa do otrzymywania zasiłku stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego. Konieczne jest potwierdzenie tego w zaświadczeniu wydanym na wniosek beneficjenta; zasiłek musi przysługiwać w każdym z kolejnych 6 miesięcy kalendarzowych, poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia oraz co najmniej do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie.
W przypadku trzeciej części programu “Czyste Powietrze” osoby zainteresowane wsparciem mogą skorzystać z dwóch form dofinansowania: dotacji i pożyczki dla gmin, jako uzupełniające finansowanie dla beneficjentów (będzie ona uruchomiona w późniejszym terminie).
Na stronie czystepowietrze.gov.pl dostępny jest kalkulator, który ułatwia osobom starającym się o dofinansowanie, wyliczenie kwoty dotacji na planowane przedsięwzięcie.
Wnioski do programu przyjmowane są w tzw. systemie ciągłym. Oceniane są na bieżąco przez WFOŚiGW. Można je składać również online na gov.pl
Wnioskując o dotację, warto sprawdzić na liście zielonych urządzeń i materiałów (ZUM), jakie urządzenia spełniają warunki programu Czyste Powietrze. Na „zielonej liście” znajdują się urządzenia grzewcze na paliwa stałe, ciekłe, gazowe, a także urządzenia, które wykorzystują odnawialne źródła energii: kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne oraz pompy ciepła. Na liście uwzględniono też materiały izolacyjne, stolarkę okienną oraz drzwi zewnętrzne i garażowe. Katalog w ramach „zielonej listy” będzie aktualizowany systematycznie aż do końca programu w 2029 roku.
W trzeciej odsłonie programu:
uwzględniono możliwość łącznego dofinansowania z „Czystego Powietrza” oraz gminnych programów parasolowych, w których wnioskodawca nie staje się właścicielem kotła do zakończenia okresu trwałości, przewidziano możliwość dłuższej realizacji inwestycji, w sytuacji, gdy opóźnienie rozliczenia wynika z przesunięcia terminu przyłączenia gazu przez operatora, do dofinansowania dopuszczone zostały kotły dwupaliwowe na drewno kawałkowe i pellet, ze względów bezpieczeństwa doprecyzowano również wymagania dla przewodów kominowych w przypadku kotłów na paliwo stałe. Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Klimatu planowane jest rozszerzenie programu i objęcie nim także mieszkańców budynków wielorodzinnych, tak by mieli możliwość wymiany „kopciucha” z dotacją.
Celem programu jest ochrona zasobów wody poprzez wspieranie przedsięwzięć zwiększających retencję na terenach posesji przy budynkach jednorodzinnych, dzięki czemu wody opadowe i roztopowe nie będą odprowadzane poza teren danej nieruchomości. Pozwoli to zminimalizować zapotrzebowanie na wodę z wodociągów m.in. do takich celów jak: podlewanie ogródków, a także pozwoli ograniczyć ilość wód opadowych odprowadzanych do kanalizacji, co z kolei zmniejszy ryzyko występowania lokalnych podtopień. Program rozpoczął się 1.06.2020 r. i ma być realizowany do 30.06.2024r.
Drugi nabór w ramach programu ruszył 22.03.2021 r. i cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem. Wszystko wskazuje na to, ze w 2022 roku nastąpi jego kontynuacja
Z programu dofinansowania instalacji przydomowej retencji mogą skorzystać właściciele lub współwłaściciele nieruchomości, na której znajduje się budynek jednorodzinny. Program uwzględnia również nowo budowane domy, przy założeniu, że zostaną oddane do użytkowania zgodnie z prawem, przed złożeniem dokumentów do wypłaty dotacji z Programu Moja Woda.
Beneficjenci Programu Moja Woda mogą otrzymać dotację w kwocie do 5 000 zł (nie więcej niż 80% kosztów kwalifikowanych instalacji) przy spełnieniu warunków: minimalnego kosztu własnego 2 000 zł, minimalnej sumarycznej pojemności zbiornika 2m3.
Koszty kwalifikowane obejmują zakup, montaż, budowę i uruchomienie instalacji, dzięki której możliwe będzie zbieranie, retencjonowanie i wykorzystywanie wód opadowych i roztopowych na terenie nieruchomości objętej przedsięwzięciem.
Wnioski należy składać do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej przed zakończeniem realizacji przedsięwzięcia.
Dla rozliczających się z wyprodukowanej energii elektrycznej w systemie tzw. net-billing rozliczających się z wyprodukowanej energii elektrycznej w systemie opustów tzw. net-metering, którzy nie skorzystali z dofinansowania do mikroinstalacji fotowoltaicznej, pod warunkiem przejścia na system rozliczania wyprodukowanej energii elektrycznej tzw. net-billing, wysokość dofinansowania w formie dotacji wynosi:
Właściciele nowych domów jednorodzinnych mogą ubiegać się o wsparcie do zakupu i montażu pompy ciepła. Maksymalna wysokość wsparcia to 7 tys. zł – w przypadku pompy ciepła powietrze-powietrze i powietrze-woda oraz 21 tys. zł – przy zakupie pomp gruntowych.
Celem programu jest wsparcie rozwoju ogrzewnictwa indywidualnego i rozwoju energetyki prosumenckiej w obszarze powietrznych, wodnych i gruntowych pomp ciepła w nowych budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, a ponadto wzrost udziału OZE w finalnym zużyciu energii. Program zakłada ograniczenie niskiej emisji powstającej w wyniku ogrzewania domów jednorodzinnych nieefektywnymi źródłami ciepła wykorzystującymi paliwa kopalne.
Właścicielowi lub współwłaścicielowi nowego budynku mieszkalnego jednorodzinnego, w tym domu budowanego na zgłoszenie. W domu takim zakończono budowę, lecz nie wcześniej niż przed 1. stycznia 2021 lub budowa jest jeszcze prowadzona.
Wnioskodawcą musi być osoba wskazana w pozwoleniu na budowę lub zgłoszeniu budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Wnioskodawca musi być wskazany jako nabywca/odbiorca na fakturze lub równorzędnym dokumencie księgowym – gdy jest inaczej należy załączyć stosowne oświadczenie.
Warunkiem udzielenia dofinansowania jest uzyskanie podwyższonego standardu energetycznego budynku. W pierwszym, uruchomionym właśnie naborze, wskaźnik nieodnawialnej energii pierwotnej EP nie może przekraczać 63 kWh/(m2 × rok).
W kolejnych latach wskaźnik ten będzie jeszcze niższy i nie będzie mógł przekraczać 55 kWh/(m2 × rok). Dla porównania, zgodnie z Warunkami Technicznymi 2021 określającymi standard nowo budowanych domów, wskaźnik EP nie może przekraczać 70 kWh/(m2 × rok).
Wysokość dofinansowania jest uzależniona od rodzaju zamontowanej pompy i wynosi do 7 tys. zł w przypadku pompy powietrznej i do 21 tys. zł w przypadku pompy gruntowej. W obu przypadkach jednak nie więcej niż 30% kosztów kwalifikowanych. W przypadku osób posiadających kartę dużej rodziny wysokość zostanie zwiększona do 45% kosztów kwalifikowanych.
Właściciele lub współwłaściciele jednorodzinnych budynków mieszkalnych wraz z dotacją z programu „Czyste Powietrze”, a także wraz z dotacją „Mój Prąd” mogą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Ulga przysługuje podatnikowi, który jest właścicielem lub współwłaścicielem mieszkalnego budynku jednorodzinnego.
Odliczenie przysługuje tytułem termomodernizacji wybudowanych już budynków, w tym także nowo wybudowanych domów, których budowa została formalnie zakończona.
Jeżeli budynek jest w trakcie budowy z ulgi termomodernizacyjnej nie można skorzystać.
Maksymalna kwota odliczenia nie może przekroczyć sumy 53 tys. zł i wlicza się do niej wszystkie przedsięwzięcia termomodernizacyjne realizowane w budynkach, których właścicielem lub współwłaścicielem jest podatnik. Przedsięwzięcie powinno być zrealizowane w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego w którym podatnik poniósł pierwszy wydatek. Jeżeli przedsięwzięcie termomodernizacyjne nie zostanie zrealizowane w tym czasie podatnik zobowiązany jest do zwrotu ulgi.
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym za rok, w którym poniesiono wydatek termomodernizacyjny. Kwotę, która nie znalazła pokrycia w dochodzie (przychodzie) podatnika w danym roku podatkowym, może zostać odliczona w kolejnych latach, ale nie dłużej niż przez 6 lat od końca roku podatkowego, w którym poniesiony został pierwszy wydatek.
Odliczeniu podlegają zarówno materiały budowlane, jak i urządzenia i usługi niezbędne podczas montażu. W ramach ulgi można sfinansować m.in.: